dinsdag 23 augustus 2016

Varactor tuned 3 or 4 elem. FM yagi antenna

Door varicap diodes in het midden van de antenne-elementen te plaatsen, kunnen we het element hoger in frequentie afstemmen. (Het is precies het tegenovergestelde van het plaatsen van spoelen). Dat betekent dus dat we een director of reflector kunnen maken die elektrisch korter is dan zijn fysieke lengte.


De FM-omroepband is ideaal voor een dergelijk experiment. Standaard FM-yagi's zijn dat altijd

breedbandig. Dus dat betekent dat voor 3 of 4 elementen de versterking en de F/B-verhouding relatief laag zijn.

BB640 varicaps hebben een capaciteit van 3 tot 70 pF. Dit is een mooi bereik voor FM-antennes.

Ik heb een tuningbox gemaakt met vier potmeters van 20 K. Hierop komt 30 volt voedingsspanning te staan.


Alle elementen moeten ongeveer 3% langer zijn dan voor 88 Mhz optimaal zou zijn. Dit komt door het maximum van 70 pF in het midden.

Ik heb het in MMANA getest en dit gaf goede resultaten.

De reflector is 174 cm breed en van 6 mm buis.


Aanvankelijk gebruikte ik een gevouwen dipool 152 cm breed gemaakt van 10 mm buis.

Een, iets bredere, open dipool zou het voordeel moeten hebben van een lagere impedantie en, zoals ik hoopte, betere prestaties. Omdat deze relatief breed is, neemt de impedantie toe.

Na simulaties in MMANA bleek dat twee keer 81 cm een ​​goede lengte zou moeten zijn.

Ik heb tests gedaan maar het leek erop dat de laagste frequenties, 88 Mhz, niet binnen bereik waren.


Op 2 juli ontving ik een Italiaans VOR baken op 116,96 Mhz en de dipool kon zelfs worden afgesteld tot maximaal 118 Mhz.

Hierop heb ik besloten om de dipool te verlengen tot 2x90 cm, van 8mm buis en dit was een goede keuze.

Dergelijke lengtes lijken misschien veel te lang, maar dat is niet het geval.

De losse open dipool heeft een impedantie van 104,4 ohm bij 88 Mhz en 266 ohm bij 108 Mhz.

De varactors compenseren het reactactieve deel probleemloos.

Het toevoegen van een afgestemde reflector en director geeft een verlaging van 3 a 4 keer de dipoolimpedantie, dus dit zou een mooie waarde moeten zijn.


Een andere verbetering was het gebruik van een choke met 8 windingen RG316-kabel, in plaats van RG58.

Dit gaf een betere onderdrukking van verticale signalen.

De dipool heeft aan beide zijdes een varicap (i.v.m. balans), maar dit is geen probleem. Uiteraard is de maximum capaciteit slechts de helft. Maar de dipool bleek goed afstembaar.

De director is 154 cm breed en van 6 mm buis. Aanvankelijk was deze iets langer maar kon 108 Mhz niet bereiken.

Varicaps hebben aan beide kanten 10 K-weerstanden. De minpool is via de R aan massa worden bevestigd. De + pool gaat naar een kabel.


Resultaten:

Het werkt goed. Nu is een versterking ongeveer 7 dBd te halen en dit over de hele FM-band. Ik merkte dat afstemmen op sommige zenders meer effect heeft dan op andere. Vaak kan men een zender afstemmen op het minimum, soms verzwakken 40 dB maar niet op alle frequenties en niet op alle zenders. En het bleek dat ik in het bereik van 94 tot 101 Mhz de ontvangstrichting zelfs 180 graden kon draaien. Reflector wordt dan een director en de director een reflector.

De afstand tussen de elementen is te zien in schematic views. 

.

Opmerkingen over het minimaal maken van stations:

Deze leuke optie werkt het beste voor stations met een andere polarisatie. Als de antenne bijvoorbeeld horizontaal is gemonteerd, werkt het opheffen van verticale stations goed.

Maar ook stations met dezelfde polariteit kunnen worden opgeheven. Het werkt het beste in de sector van 50 tot 310 graden vanuit de ontvangstrichting. Dus dat betekent dat hoe dichter een station bij de ontvangstrichting is, hoe moeilijker het is..

Om maximale versterking te verkrijgen, is het belangrijk dat de antenne nauwkeurig in de richting van het station wijst.

                                 Schematic view for the 3 elements version.



Schematic for the 4 elements version.
It has more possibilities for a high F/B ratio.



English:

By placing varactor diodes in the center of the antenna elements we can tune the element higher in frequency. (It's just the opposite of placing coils). So that means that we can make a director or reflector that is electrically shorter then its fysical length.

The FM broadcast band is an ideal one for such an experiment.  Standard FM yagis always are
wide band ones. So that means that for 3 or 4 element ones, gain and F/B ratio are relatively low.


BB640 varactors have a capacity from 3 till 70 pF. This is a nice range for FM antennas.
I made a tuning box with four potmeters of 20 K. This on a 30 volt supply works well.

All elements need to be about 3% longer then for 88 Mhz would be the optimum. This is because of the 70 pF maximum.
I draw it in MMANA and this gave good results.


The reflector is 174 cm wide of 6 mm tube.
The dipole is 152 cm wide made of 10 mm tube. With thicker tube the tuning range is larger. First director is 154 cm wide of 6 mm tube. Initially it was longer but couldn't reach 108 Mhz.
Option al second director is 152 cm. With this fourth element you can reach a very high
F/B ratio.

Varactors have 10 K resistors on each side. Minus pole can be attached to ground via the R. The + pole goes to a cable.


Results:

It works well. Now we can have about 7 dBd gain for the entire FM band. I noticed that tuning has more effect on some stations then others. Often one can tune a station to minimum, sometimes with 40 dB but not on all frequencies and not for all stations. And it appeared that in the range from 94 till 101 Mhz I could even turn the direction 180 degrees. Reflector becomes a director and director a reflector.

Tuning the dipole has the less effect compared with the others. So one can also built a version with only tuned reflector and director. (Which I did initially)
The last one is more important when DX-ing then 1 dB extra gain. A disadvantage, of course, is that one has to turn three knobs when switching to an other frequency.

Notes on cancelling out stations:

This nice option works the best for stations of other polarity. For example if antenna is mounted horizontal, cancelling out vertical stations works well.
But also stations of same polarity can be canceled out. It works the best in the sector from 50 till 310 degrees from the pointing direction. So that means that the closer a station is to the pointing direction, the more difficult it is..
To obtain maximum gain, it is important that the antenna it pointed out accurately to direction of the station.




Complete antenna with folded dipole.
It's better to use an open dipole.


BB640 placed on one layer PCB . Don't use double sided. This gives extra pF's 



Testing the antenna with IC-R7000




4 elements version has a very high F/B ratio.
Long 4 elements version 2m. A shorter boom of 1.20m
Gives a very F/B ratio.




 


I also added a 2nd director in a max. gain configuration.
This indeeds works and gives  more directivity.
But the F/B was lower.




Circuit at the dipole. The series diode is to match the antenna better to the feedline
This optional. At the moment I don't use it.
 
                                Open dipool met aan beide zijdes een varicap
1 diode is connected with minuspole to the outer braid of cable. The second via a 15 K resistor.

zaterdag 11 juni 2016

Kristalontvanger / tuner voor de FM omroep band

Op de middengolf zijn weinig sterke stations meer over.
Daarom de kristalontvanger voor de FM band voor de dag gehaald en verbeterd.
Hiermee ontvang ik nu 9 stations waarvan enkele heel sterk.

Schematechnisch stelt het niet veel voor. Maar er zijn wel een paar zaken van belang om het te doen slagen:

* Er dient een antenne voor de FM omroep band gebruikt te worden. Minstens een rondstraler.
   Deze moet boven de bebouwing uitkomen, wil men wat verdere stations tot ca. 30 km ook      
   ontvangen. Staat deze bijv. maar 4m hoog, dan zal men alleen stations tot ca. 10 km ontvangen
   en heel zwak.

* Men dient als achterzet een gevoelige audio-versterker te gebruiken (ca. 2 mV); bijv. die voor een    grammofoon of microfoon. Deze moet goed bromvrij zijn.

* Men dient over een afstem-C van 10 a 20 pf te beschikken waarvan beide zijden geisoleerd zijn
   t.o.v. massa.
   Dit voor de secundaire kring van de ratio-detector.


Het ontwerp:

Er wordt van de laag-ohmige antenne kabel omhoog getransformeerd (naar ca. 1000 ohm) Dit teneinde een zo hoog mogelijke spanning op de diodes te krijgen.
Dit bevordert tevens de selectiviteit. Dit werkt met een pi-filter.
Met 1pf koppel ik naar de secundaire spoel. De spoelen zijn los gekoppeld, met ca. 0,5 cm tussenruimte. Ook weer om selectiviteit te behouden.

De gevoeligheid kan nog vergroot worden door betere diodes te gebruiken. Bijv. de BAT15-03W
moet stukken beter zijn, maar heb dat nog niet getest.

De primaire spoel bestaat uit 10 wdg. op een 9mm boor gedraaid. De secundaire 10 wdg op een 8mm boor. De ratio-detector werkt veel beter dan mijn vroegere discriminator. Deze heeft ook het voordeel dat simpel op de elco de spanning kan worden gemeten zonder dat brom ontstaat.


Afstemmen:

Sluit een dig. voltmeter aan over de elco. Zoek een sterk station en regel alle C's af op maximum-spanning, Eventueel eerst met een meetzender .
Bij mijn sterkste station  is dit 5 mV. Dan zit men al dit in de buurt van vervormingsvrije weergave.
De combinatie afstemmen van de 2 C's van 10 pf komt vrij precies. Maar staat die eenmaal goed
dan blijft die dat ook. Beide kringen moeten nl. op de ontvangstfrequentie resonant zijn. Alleen dan werkt de FM detectie optimaal. Maar ook bij zwakke stations, ca, 0,2 mV klinkt het dan nog goed.
Bij gebruik binnenshuis is het handig de behuizing te kunnen afsluiten (bijv. deksel van het blikje).
Omdat sommige signalen zwak zijn, wordt er al snel 50 hz. brom opgepikt.
Bij gebruik meer dan een paar meter van huis en 50 hz kabels (buiten), speelt dit niet.

Ontvangst:
Het verste is de zender Markelo op ca. 32 km afstand. (3 programma's ) De tuner is in staat stations met 2 Mhz tussenafstand te scheiden. Dit indien deze even sterk zijn, anders is het meer.
Ook ontvang ik met een 4 el. yagi op 97,7 Mhz Veronica vanuit Arnhem. Deze zendt horizonaal met 9Kw Erp.
Dit signaal gaat over heuvels van 100 meter en toch krijg ik nog 1,5 mV op de detector.
In de auto ontvang ik met een 75 cm spriet op een kleefvoet Omroep Gelderland.
Het gaat erg op en neer als je door een stad rijdt..
Het geluid is echt Hi-fi te noemen, mits er goed getuned is.
Als LF versterker gebruik ik bij voorkeur een 800 ohm -20mW model van max. 2 mA bij 12 V. op zonne-energie. Geeft ruim voldoende audio. Dus een echte 'Eco radio'.

Pre-amp:
Met een BFR 91 heb ik nog een pre-amp gemaakt. De signalen worden dan vele malen sterker.
Zo'n 20-25 dB is haalbaar. Maar leuker is zonder.

Schema ratiodetector.


opstelling in een blikken trommel. De transistor wordt niet gebruikt
De ratio C is 20pf maar beter kan 10pf gebruikt worden.
Een extra grote knop gebruik ik op de detector om preciezer af te kunnen stemmen.




1/2 golf endfed antenne die ik gebruik. De spoel is 5 wdg op 25 mm gewikkeld.
De straler is 1m 6mm buis. Daarin staat 50 cm 4mm alu buis.
Totaal 1.45m vanaf het blokje.

Pre-amp met extra laag stroomverbruik. Wanneer beide spoelen niet afgeschermd zijn, kan met de neutrodynisatie C oscilleren worden voorkomen.  Kringen afrgelen op ontvangstfrequentie. Dan afregelen op minimum signaal bij geen voedingsspanning. Dit is de optimale instelling.

Extra banddoorlaat filter . Dit is niet noodzakelijk maar geeft nog meer selectiviteit.








dinsdag 31 mei 2016

20 milliwatt audio amplifier with 800 ohm speaker and great sound

Miniature audio amplifier 1 to 20 mW.

This LF amplifier has an output of 20 mW. This at 12 V / 2mA. That sounds rather loud!
At 6 volts it has already an undistorted sound and
volume (about 1 mW) is just adequate to listen about 1m away.
It works great, when you use it with a crystal receiver set. Then amp
already givess somewhat sound on the energy of a (not too small) candle flame,
An 800 ohm speaker is neccessary but they become scarce.


Technical:


It's a push-pull design with differential amplifier.
It automatically stabilizes the voltages, in particular the so-called mid rail.
That means it works between 5 and 24 volts.
The efficiency is high.

By means of the 330 K resistor neg. feedback takes place. The mid-rail voltage
is thus always held at half the supply voltage.
I started designing by dividing components by 100, from a 8 ohm speaker design.

The quiescent current is adjustable with the potentiometer of 10 K from 0.1 mA to 1.5 mA.
The crossover distortion is very slightly less at 1.5 mA. But there's not much difference.
On a oscilloscope no crossover distortion was visible.
The two 'final transistors' have been selected on equal HFE.

Power supply:

The energy provision I do preferably by means of a mini- 12V solar panel but this
can of course be any supply.
Speaker is an 800 ohm type from an old Philips TV. These are pretty sensitive.
LF few volts is sufficient.
In 2000, I had already made a three transistor version but this circuit
yet again works better because it adapts to any voltage between 5 and 24.


Performance:

The amp I made on prototyping board I mounted in the loudspeaker-unit so that it is compact and portable.
The preamplifier is only required for weak signals of about 5 mV.  One has to check for oscillations inthe amp. These can be stopped by applying capacitors of about 220 pF. Wiring of the pre-amp.has to be kept as short as posibible. With an FM crystal receiver I could hear about 9 stations on an outdoor antenna.


improved schematic; BC557's and finals  are selected on HFE.







in 2016 compact built
experimental stadium..






FM kristal tuner ca 70 till 120 mhz



Zonnepaneel 18x20 cm. Max. 3 watt.
Hiermee werkt de versterker reeds bij normaal lamplicht.

Kristal ontvanger unit MG









donderdag 14 april 2016

Ledje laten branden op RF energie 2 m band


Een moderne led heeft maar heel weinig stroom nodig voordat hij licht geeft. Bij gevoelige types is 10 micro-ampere al genoeg. Dus 1 Mega-ohm is serie bij 12 volt geeft al licht.  Hij is dan heel hoogohmig. Bij toenemende stroom neemt de impedantie af.  Een rode led heeft minimaal 1,6 volt nodig. Willen we de led op RF energie laten branden, dan moeten we een antenne of aanpassing maken die hoogohmig is.

Een led heeft een hoge eigencapaciteit. Hierdoor kunnen we de led zelf niet als detector gebruiken.
Hij zou de kring kortsluiten. We moeten daarom een detectie-diode in serie schakelen. (bijv. een 1N5711) De lage eigen-capaciteit van de diode (1,5 a 2 pf) kunnen we gebruiken om een parallel-kring af te stemmen.
De impedantie moet immers hoogohmig zijn. 2pF is op 145 Mhz ca. 500 ohm reactie.
Met ca. 600 nH parallel hebben we een mooie parallel-resonantie kring.

Als ontvangst antenne is het simpelste een hele golf dipool te gebruiken. Beide helften zijn resonant bij ca. 1.03 m en  ca. 800 ohm (bij 8 mm dik). Deze lengte is niet kritisch, De twee helften in serie geeft 1600 ohm.

Schemaatje. De eigen-capaciteit van de 1N5711 is samen met de spoel resonant op 145 Mhz. Rf gaat door de led heen, deze vormt alleen een hoogohmige DC belasting na detectie.



2 telescoop antennes van 1.50 m gebruikt. Ca. 1.03 m is de beste lengte.
Wanneer een director of reflector geplaatst wordt voor of achter de dipool, dan neemt de gevoeligheid nog toe.
Detail. Door een var. C van 5 pf in serie te zetten kan nog iets winst behaald worden.
Zelfs indien de ene helft losgemaakt wordt, maar met een draadje in de buurt van de spoel komt, brandt de led nog.
close up



Praktijk:
Afstanden:
170 m bij een 100 Watt zender met 4 el. yagi. PI4VRZ/A ( R Kootwijk)
90 meter bij een 50 Watt zender met 3 el. yagi thuis.
30 meter bij een 5 Watt zender met 3 el. yagi huis.
7 meter bij een 5 Watt portofoon.
6 meter bij een 100 mW QRP zender met als zendantenne een 3 el. yagi.
2,5 meter idem met als zendantenne een dipool.
Men ziet dat 4x vermogen een verdubbeling van de afstand (=veldsterkte) oplevert.
10x vermogen 3,16 maal.
Deze led-detetor kan ook goed gebruikt worden om een antenne af te stellen. Het overgangsgebied is klein; zodra de spanning onder de 1,6 volt  komt, gaat hij uit. Dus dat overgangsgebied is handig voor afregeling.
Zorg dat de antenne en ontvanger vrij staan. Een paar meter van metalen objecten en 1 m van de grond.





















zaterdag 27 februari 2016

'High End Fed' antennes voor 2, 3 en 4 meter band (144-146, 88-108 resp 70 Mhz)

Op zoek naar een zo simpel en licht mogelijke 1/2 golf antenne voor 2, 3 en 4 meter, heb ik een eenvoudige constructie bedacht en gebouwd. Dus eigenlijk een high end fed.

Radialen zijn niet nodig.

Deze is vooral handig bij portabel gebruik en bijv. op vakantie. Men kan hem dan simpel een stuk hoger zetten op een bijv. een 10 tot 16 mm dikke buis van 2 a 3 meter. 


2 meter band versie:

Men kan een telescoop-antenne gebruiken of één alu-buisje van 1 m lang en 6 mm dik.

De straler is precies 1 meter lang. Verder is er een bevestigingsbuisje, tevens het bovenste deel van de 'mast', in mijn geval 8 mm dik.
Hieraan zit de BNC connector bevestigd. Als de 'mast' dun is, is het verstandig om de bovenste 2 meter kabel van , dun, bijv. RG-58 toe te passen. Verderop kan dan RG-213 o.i.d. gebruikt worden. 
Dan blijft het licht van gewicht en met weinig windvang.
Met een stukje van een snijplank van 17 mm dik en 4 bij 4 cm zijn de beide buisje aan elkaar bevestigd. Deze is hier van heel harde kunststof (HDPE polyethyleen) Ideaal spul.
Hierin zijn twee evenwijdige gaten geboord.

3 meter band versie: (88-108 Mhz)

Als bij de 2m uitvoering. Men kan een telescoop-antenne gebruiken of één alu-buisje van 1 m lang en 6 mm dik. Daarboven 4mm massief alum. Men kan het natuurlijk ook dikker maken.

De straler is 1.45 meter lang. Verder is er een bevestigingsbuisje, tevens het bovenste deel van de 'mast', in mijn geval 8 mm dik.
Hieraan zit de BNC connector bevestigd. Als de 'mast' dun is, is het verstandig om de bovenste 2 meter kabel van , dun, bijv. RG-58 toe te passen. Verderop kan dan RG-213 o.i.d. gebruikt worden. 
Dan blijft het licht van gewicht en met weinig windvang.
Constructie is hetzelfde als bij de 2m versie.
De spoel is 5 wdg. gedraaid op 25 mm buis.

4 meter band versie:

Hier heb ik dubbele bevestigingsblokjes gebruikt. De serie-spoel is 450 nH; de C is totaal 10 pF.
Hierdoor moest ik 5 cm RG-213 (= 5pF) parallel toepassen voor een goede SWR.
Het aardige is dat de antenne op 50 mhz ook nog prima werkt. SWR ca. 1,7.
Zelfs op de 10 meter band ontvangt hij nog goed.


Theorie:

De aanpassing werkt met een L en een C  van 50 naar ca. 800 ohm (de voet-impedantie) Een spoel van ca. 200 nH (voor 2m)/ 450 nH voor 4 m (3, resp 5 wdg van 26 mm intern + aansluitdraden.) en een condensator die wordt gevormd door het parallel lopen van de beide buisjes. Eigenlijk een stukje transmissielijn van ca. 120 ohm.  Dit komt neer op een capaciteit van ca. 0,5 pf per cm.
Er is 5 , resp. 10 pf nodig dus 10 cm, resp. 15 cm (voor 4m) parallel is o.k. Dus een 'echte condensator' is niet nodig (op 2m)!
De tussenruimte van de buisjes is ca. 10 mm.
Afstemmen gaat door de spoel in te drukken of uit te rekken. Verder kan de 'C' gevarieerd worden door de straler meer of minder parallel te laten lopen.
Bij de 4 m versie begon ik met 8 cm RG-213. Dit bleek uiteindelijk 5 cm te moeten zijn.
(Je kan er alleen wat áfknippen...)
Telescoop uitvoering. Tips voor het boren van de gaten:
Boor eerst met bijv. 3 mm van beide kanten een gat.
Voer dit op tot 8 mm en kijk steeds of het gat goed parallel loopt.
Dan het 2e gat afmeten. Kijk bij het boren met 3 mm of beide gaten mooi parallel lopen. Nu kun je het nog 'sturen'.
Steek bijv. een 3 mm staafje in het gat om dit te bekijken.
Wees voorzichtig dat je het gat niet te wijd boort.
Bij de juiste boormaat kun je het buisje gewoon klemvast erin duwen, zonder lijm te gebruiken.
Voor de werking is het geen probleem maar het staat natuurlijk netter.
Aan de top van het 8 mm buisje heb ik een klemmetje dat als aanpas-C kan dienen door deze te verdraaien..
Dit is echter meestal niet nodig.
Uitvoering met alu-buisje van 1 m lang en 6 mm dik.
Een echte C was niet nodig voor swr 1 : 1.
Snijplank van ca. € 15,00.  Een andere harde kunststof kan uiteraard ook gebruikt worden; je hebt maar een klein stukje nodig.
4m versie.Aan de voet zijn er 2x 10 mm buizen. De massa-kant kan bijv. weer in 12,5 mm buis geplaatst worden. Deze weer in 16 mm enz.  Met een slangklem vastzetten. Het stukje RG-213 is met een stukje krimpkous dicht gemaakt tegen vocht-indringing.
4m. Naar boven toe heb 10-8-6-4 mm buis gebruikt. Totaal 1.85 lang vanaf het bovenste blokje.
4 m versie, De spoel heb ik van 5 x 26 mm opengedraaid tot 4 windingen.
Het is nl. beter dat de windingen niet tegen elkaar komen. Dan heeft regen minder invloed op de zelfinductie.
4 m versie.
4 m testopstelling.
4 m LC schema.



Links de vertical , kan simpel op een dunne mast.

2m model omgebouwd naar 3m. De spoel is groter en straler verlengd tot 1.45m.

3m model van 1.45m lang. Werkt goed voor bijv. FM kristalontvangers.