Kristalontvanger / tuner voor de FM omroep band

Op de middengolf zijn weinig sterke stations meer over.
Daarom de kristalontvanger voor de FM band voor de dag gehaald en verbeterd.
Hiermee ontvang ik nu 9 stations waarvan enkele heel sterk.

Schematechnisch stelt het niet veel voor. Maar er zijn wel een paar zaken van belang om het te doen slagen:

* Er dient een antenne voor de FM omroep band gebruikt te worden. Minstens een rondstraler.
   Deze moet boven de bebouwing uitkomen, wil men wat verdere stations tot ca. 30 km ook      
   ontvangen. Staat deze bijv. maar 4m hoog, dan zal men alleen stations tot ca. 10 km ontvangen
   en heel zwak.

* Men dient als achterzet een gevoelige audio-versterker te gebruiken (ca. 2 mV); bijv. die voor een    grammofoon of microfoon. Deze moet goed bromvrij zijn.

* Men dient over een afstem-C van 10 a 20 pf te beschikken waarvan beide zijden geisoleerd zijn
   t.o.v. massa.
   Dit voor de secundaire kring van de ratio-detector.


Het ontwerp:

Er wordt van de laag-ohmige antenne kabel omhoog getransformeerd (naar ca. 1000 ohm) Dit teneinde een zo hoog mogelijke spanning op de diodes te krijgen.
Dit bevordert tevens de selectiviteit. Dit werkt met een pi-filter.
Met 1pf koppel ik naar de secundaire spoel. De spoelen zijn los gekoppeld, met ca. 0,5 cm tussenruimte. Ook weer om selectiviteit te behouden.

De gevoeligheid kan nog vergroot worden door betere diodes te gebruiken. Bijv. de BAT15-03W
moet stukken beter zijn, maar heb dat nog niet getest.

De primaire spoel bestaat uit 10 wdg. op een 9mm boor gedraaid. De secundaire 10 wdg op een 8mm boor. De ratio-detector werkt veel beter dan mijn vroegere discriminator. Deze heeft ook het voordeel dat simpel op de elco de spanning kan worden gemeten zonder dat brom ontstaat.


Afstemmen:

Sluit een dig. voltmeter aan over de elco. Zoek een sterk station en regel alle C's af op maximum-spanning, Eventueel eerst met een meetzender .
Bij mijn sterkste station  is dit 5 mV. Dan zit men al dit in de buurt van vervormingsvrije weergave.
De combinatie afstemmen van de 2 C's van 10 pf komt vrij precies. Maar staat die eenmaal goed
dan blijft die dat ook. Beide kringen moeten nl. op de ontvangstfrequentie resonant zijn. Alleen dan werkt de FM detectie optimaal. Maar ook bij zwakke stations, ca, 0,2 mV klinkt het dan nog goed.
Bij gebruik binnenshuis is het handig de behuizing te kunnen afsluiten (bijv. deksel van het blikje).
Omdat sommige signalen zwak zijn, wordt er al snel 50 hz. brom opgepikt.
Bij gebruik meer dan een paar meter van huis en 50 hz kabels (buiten), speelt dit niet.

Ontvangst:
Het verste is de zender Markelo op ca. 32 km afstand. (3 programma's ) De tuner is in staat stations met 2 Mhz tussenafstand te scheiden. Dit indien deze even sterk zijn, anders is het meer.
Ook ontvang ik met een 4 el. yagi op 97,7 Mhz Veronica vanuit Arnhem. Deze zendt horizonaal met 9Kw Erp.
Dit signaal gaat over heuvels van 100 meter en toch krijg ik nog 1,5 mV op de detector.
In de auto ontvang ik met een 75 cm spriet op een kleefvoet Omroep Gelderland.
Het gaat erg op en neer als je door een stad rijdt..
Het geluid is echt Hi-fi te noemen, mits er goed getuned is.
Als LF versterker gebruik ik bij voorkeur een 800 ohm -20mW model van max. 2 mA bij 12 V. op zonne-energie. Geeft ruim voldoende audio. Dus een echte 'Eco radio'.

Pre-amp:
Met een BFR 91 heb ik nog een pre-amp gemaakt. De signalen worden dan vele malen sterker.
Zo'n 20-25 dB is haalbaar. Maar leuker is zonder.

Schema ratiodetector.

opstelling in een blikken trommel. De transistor wordt niet gebruikt
De ratio C is 20pf maar beter kan 10pf gebruikt worden.
Een extra grote knop gebruik ik op de detector om preciezer af te kunnen stemmen.

1/2 golf endfed antenne die ik gebruik. De spoel is 5 wdg op 25 mm gewikkeld.

De straler is 1m 6mm buis. Daarin staat 50 cm 4mm alu buis.
Totaal 1.45m vanaf het blokje.

Pre-amp met extra laag stroomverbruik. Wanneer beide spoelen niet afgeschermd zijn, kan met de neutrodynisatie C oscilleren worden voorkomen.  Kringen afrgelen op ontvangstfrequentie. Dan afregelen op minimum signaal bij geen voedingsspanning. Dit is de optimale instelling.

Extra banddoorlaat filter . Dit is niet noodzakelijk maar geeft nog meer selectiviteit.