FM Eindtrapje voor 70 mhz 4 meter band met BLW96

 Voor een betaalbare prijs kon ik een BLW96 kopen.  Die heeft op 70 mhz nog een gain van 10dB. Dutch rf shop had voorgedrukte printjes hiervoor , tevens voor een low pass filter. 

Een schema moest ik zelf bedenken. Dat is gelukt.  Aan de ingang ga ik in stappen naar de lage basis impedantie.  De tor staat in klasse C. Voor SSB zal er een ruststroom instelling gemaakt moeten worden. 

Aan de uitgang heb ik als ruwe gok twee spoelen van 2 windingen gemonteerd.  Hiertussen een 100 pF ATC.  Puur toevalig gaf dit een goede aanpassing. Bij 3 watt sturing komt er 50 watt uit bij 40 volt. Bij 10 watt in, 100 watt uit.

Het rendement is netjes. 

Met het andere printje heb een apart low pass filter gemaakt.  Dit met een smith chart. Omdat de 2e harmonische niet heel verzwakt werd, heb ik aan één spoel een C van 10 pF parallel gezet.  Dit gaf 20 dB extra dumping. 

Schema 

8

Low pass filter.  Paste precies in een blikje 

Lineair voor 2 meter band met enkele MRF300AN.

 De MRF300AN is een handige mosfet voor eindtrappen tot aan de 2 meter band. Met ziet echter meest ontwerpen met een dubbele MRF. Dat geeft dan zo'n 500 watt. Een enkele geeft volgens de specs zo'n 300 watt. Ruim voldoende.  200 a 250 is al heel wat voor velen. Nu kan men een compleet printje voor 144 mhz bestellen, maar die zijn nogal duur. Meer dan €400,00.

Deze lineair had ik in 2021 al gebouwd,  maar had nog geen coax relais. Nu dan de puntjes op de i gezet.

Deze enkele MRF heeft diverse voordelen:

---Er zijn geen coaxiale trafo's nodig;   

-- 5 watt sturing volstaat;

-- laag in prijs (deze gekocht in 2021 en was toen €34,00 bij Mouser, nu wel duur.  geworden) 

-- geen enkele neiging tot genereren geconstateerd. 

-- hoog rendement,  75% is makkelijk haalbaar. 

-- TO247 Behuizing met één boutje.

-- ook op een lagere spanning dan 50 volt, werkt hij goed. Bij 40 volt ca. 120 watt output.

Praktische uitvoering: 

Aanvankelijk paste ik het schema toe, dat in de (uitgebreide) datasheet staat. Maar dat werkte niet fijn. Daarom zelf iets bedacht. Aan de ingang ga ik in drie stappen naar de lage gate impedantie. Dat is eerst een keramische trimmer en een spoeltje van 2 windingen,  volgende stap slechts een stukje koperdraad van 20mm. Daar zit je al rond de 5 ohm. Én de bijbehorende afstem- en vaste C's.

De geëtste van print is dubbelzijdig en heeft op veel plaatsen via's. D.w.z. doorverbindingen.

Met de potmeter is de ruststroom regelbaar. Via een zenerdiode. Belangrijk dit zo te configureren, dat het bereik praktisch is, zodat dit niet hoger dan 500 mA wordt. Dit kan bijv. door de serie weerstand van 3k3 iets te wijzigen. Bij FM kan men de ruststroom minimaal maken. Geeft het hoogste rendement.  Bij SSB uiteraard hoger.

Omdat ik een mooie kleine lucht afstem C van ca.40 pf had liggen, heb ik deze bij de uitgang gemonteerd.  Vanwege de hoge rf spanning.  Deze is met een koperstripje bevestigd.

Schema. De uitgangskring gaat in twee stappen. De vaste c's zijn allen ATC's.

De print met MRF is op een koper messing plaatje gemonteerd en vervolgens op het aluminium koelprofiel. Potmeter voor gate spanning. 

separaat low pass filter 

Aan de ingang kunnen normale keramische C's toegepast worden. Rondom de MRF is met koperfolie stripjes een verbinding met de onderste printzijde aangebracht. 

Aan de uitgang een teflon trimmer en een luchttrimmer. Deze laatste moet met een zo kort mogelijke verbinding gemonteerd worden. In mijn geval een koperstripje. 

HF Vox schakeling. Bij de ingang van de lineair 2x 1N914 diode parallel. Hierdoor is er geen demping qua ontvangst en kan volstaan worden met een drie polig relais. Grappig,  ooit een 2SC1969 tor gekocht.  Een hf tor, maar deze bleek totaal geen hf te versterken. Dus van de nood een deugd gemaakt. Maar iedere transistor zoals BD139 werkt ook uiteraard. 

Oud Philips coax relais 28 v

PAØMUS zendertje op de 70 Mhz band

 Het PAøMUS zendertje is een bekend ontwerp uit 1977.

Ze zijn veel gebouwd.  Ik hoorde: vaak wegens geldgebrek; kant en klare apparatuur was toen best duur.

Ik bezit er al twee voor de 2m band,  maar wilde er nu eentje voor de 4m = 70 Mhz band maken. Er zijn slechts enkele kleine aanpassingen nodig. Een collega amateur maakte voor mij een complete gerber file. Daarmee kon ik simpel printjes bestellen . Fantastische geste ! De component waardes staan erop. En de gastjes zijn al aanwezig. Dat maakt het componenten plaatsen heel simpel.

Toen onderdelen verzamelen. Ca. 60 stuks en dat kan lastig zijn. Hoewel de waardes van sommige componenten best mogen iets afwijken. 

Slechts een paar betaalbare kristallen komen in aanmerking.  Hajé had 23.400 Mhz. Dat x3 komt uit op 70.200 Mhz. Na wat gesoldeer werkt het zendertje goed. Opvallend dat dit kristal zich prima FM laat moduleren.  Een zwaai van 12 khz is zelfs mogelijk. Door de detectoruitgang van een FM radio aan te sluiten op de audio ingang, was zelfs stereo modulatie én RDS aanwezig. RDS draait op een 57 khz subcarrier. Weliswaar met een kleinere deviatie. En zonder de 1nF ingangs-C naar massa. De bandbreedte wordt uiteraard erg breed, zo'n 130 khz. Puur als testje dus.

 Als varicap heb ik een BB640 zonder parallel C. Die is tussen 70 en 3 pF (bij 30 volt).

Als kristal kan ook een 35 mhz modelbouw type gebruikt worden. De hoogste frequentie is 35.220 mhz en dan per kanaal 10 khz lager. Rond de 70.400 mhz is meer voor FM bedoeld.

Bij sommigen is de grondfrequentie een kwart, dus ca. 8,8 mhz. Anderen echter de helft, dus rond  17.600 mhz. Dat heeft de voorkeur. Ik verdubbel 35,2 tot 70.400 mhz. Zo'n kristal laat zich prima FM moduleren. 

In de collector uitgang van de oscillator heb ik 0,47 uH zitten. Die moet resoneren op 35,200 Mhz bij een 20 pF trimmer. 

De 2e BF199 verdubbelt. De 3e versterkt 70 mhz. Na meting bleek dat de mini inductie spoeltjes die ik had, een verzwakking geven. De Q is van de meesten slechts 40 a 60. Dus daar zit verschil in. Een proefje bevestigde dat. 

Een BF199 als eindtor gaf weinig output, ca. 40 mW. Een BFR of BFQ69 haalt wél 100 mW. Het seriespoeltje aan de uitgang heb ik van dun koperdraad. Zo 'n inductiespoeltje verzwakte wezenlijk. Als remedie heb ik ook bij de voorlaatste BF een spoel met aftakking toegepast.  Daarmee is een BF199 als eindtor goed uit te sturen. Het geheel zal verder zo'n 25 a 35 mA trekken. Het afregelen komt vrij nauwkeurig.  Maar kring na kring gaat dat goed. 

Door die lage stroom werkt hij bijv. al op een klein zonnepaneel van 20x20 cm. Je moet wel uitkijken voor te hoge spanning. Want 12 volt is gauw teveel voor een BFR90/91. Een BF199 kan het wel aan. Zelfs bij 15 volt werd deze nog nauwelijks warm. Wel moet de swr dan binnen de perken zijn. Batterijvoeding gaat natuurlijk ook.

Een handig gebruiksdoel is als mini repeater binnenshuis. Maar opvallend,  de 100mW blijkt zelfs zichtbaar op de websdr van CAMRAS in Dwingeloo. Afstand 73 km. Nu is dat wel een erg gevoelige websdr én de achtergrond qrm is daar minimaal. De ontvangstantenne staat verder richting Zuid, dus in mijn richting, opgesteld. Hier gebruik ik daarbij een 2 elements yagi antenne. 

Enkele tips:

Begin met de oscillator. Die werkt al bij ca. 4 volt. Met het eindtorretje erin beginnen met bijv.  6 volt. Stroom opmeten. 35 mA is wel het maximum bij 9 volt. 

De audio ingang is gevoelig genoeg voor een dynamische microfoon.  Een potmetertje plaatsen kan handig zijn. Indien voorhanden, kan men het beste folie- of keramische trimmers gebruiken. De mini trimmers, die ik heb toegepast,  draaien niet allemaal fijn, maar er zit wel verschil in. 

De volgende wijzigingen waren nodig bij een 8,8 mhz kristal: (35,2 mhz modelbouw kan. 80) . Overigens hebben sommige 35 mhz kristallen een grondfrequentie van van de helft,  dus rond 17,5 mhz.

Eerste spoelpaar: 2x 1uH. Parallel aan oscillatorspoel 56 pF. Trimmers 40 pF. Inkoppeling naar BF199 47 pF. Tussen B en E 100 pF.

2e spoelpaar 0,47 uH. Trimmers 30 pF. Parallel aan collector kring 10 pF. Naar basis BF199 27 pF. Tussen B en E 68 pF.

Collector spoel 8 wdg op 7mm boor gewikkeld. Aftakking in het midden met 27 pF naar laatste BF199.

Een passend HF blik is op dit moment verkrijgbaar bij Van Dijken en Hajé electronics. 

In rood enkele aanpassingen .Dat geeft meer FM zwaai. 

220 nH spoeltjes voor de 70 mhz kringen.

Bij de uitgang 35 pF keramische trimmers.

Kristal en potentiometer van 160 k.

Zelfs rds info wordt doorgegeven. 

De spoelen zijn van 0,4 mm koperdraad op een 8mm boor gewikkeld. 

35,2 mhz kristal versie in opbouw met diode detector voor het afregelen.

 Keramiek trimmers ook 35 pF en een BFR193 eindtorretje.  SMD, dus wel klein.

Dat is niet ideaal, later een BF199 toegepast.  Die gaan ook niet snel defect.

4e versie.  Nog eentje met 35,2 mhz kristal.  Grondfrequentie 8,8 mhz. Verdubbeld tot 17,6 dan 35,2

,dan 70,4 mhz. Eindtorretje BF199 aangestuurd met aftakking op spoel. De gekoppelde mini inducties geven nogal wat verlies. Dit bevalt daarom eigenlijk het beste. Een paar BFR s gingen al kapot.

Die zijn nogal gevoelig voor mis aanpassing. 

Zonnepaneeltje 20x20cm geeft bij bewolkt weer zo'n 30 a 50 mW output.Bij zon ca. 150 mW. Een BF199 kan daar wel tegen. Een BFR niet..

Bij 

Later nog een versterkertje voor ca. 1 watt gemaakt. Om verschillende transistors te testen, heb ik een transistorvoetje geplaatst. Hier wat resultaten per transistor op 12 volt.

2N2905A  600 mW (PNP)

2N2219A 600 mW

BSX60. 800 mW

BFQ42  1200 mW

Deze laatste geeft bij 20mW sturing al 600 mW uit.

BD139-16 1 Watt bij 250mW sturing, op 16 V -122 mA.

Bij 26 V - 156 mA 2,0 watt uit.

Bij 30 V - 203 mA 2,6 watt uit.

Het viel op dat een hogere voedingsspanning niet echt veel meer vermogen geeft. Behalve bij de BD139-16. 

Met ingangstrimmers de instuur SWR 1:1 maken. 

HF blik 75x37 mm.

BD139 werkt ook. Dunne pennetjes gesoldeerd. 
Gain is minder, maar rendement valt mee.

Eindtrapje voor 70 Mhz met EL84 of PL84

 Om eens te bekijken of een EL84 of PL84 nog werkt op 70 mhz, heb ik een klein eindtrapje  gebouwd. Gewoon als experiment. 

Dat werkt nog best, maar je moet wel over de juiste onderdelen beschikken.                  Zoals compacte afstem C's met een knop.

Tussen buizen er is ook best verschil.  De ene werkt prima met een hoog rendement. Anderen doen het wat minder. 1 watt insturen is over het algemeen voldoende. Om 18 watt output te krijgen, kan er 2 watt nodig zijn.

Bij een PL84 is er een aparte negatieve roosterspanning nodig van zo'n -60 volt.  Dat geeft een hoger rendement. Ook voorkomt het overbelasting wanneer de insturing ontbreekt. De PL heeft een iets andere karakteristiek dan de EL versie. 

Uitleg:

Het ingangscircuitje transformeert de spanning omhoog. Met 1 watt sturing moet er

Ca. -90 volt DC op het rooster verschijnen. Dat is 63 volt AC effectief.  Aan 50 ohm is 1 watt  7,07 volt AC, dus het wordt meer dan 9x omhoog getransformeerd. De swr hoort bij juiste afstemming ca. 1:1 te zijn.

3 watt insturen geeft al -150 v. Dat is niet nodig bij 230 v, en bovendien kan het uitgangsvermogen dan juist weer afnemen.

De uitgangsspoel is een soort balanskring. De anode is heel hoogohmig en beter daar geen afstem C. Het punt waar de smoorspoel aangesloten zit, is ongeveer hf aarde.

Bij de eerste testen, zag ik dat de helft van het ingestuurde vermogen weer uit de uitgang te halen was . Dus zonder voedingsspanning.  Ook was er bij afstemmen een neiging tot oscilleren. 

Het plaatsen van een neutrodynisatie trimmer loste dit volledig op.

Deze staat op ca. 5 pF. Zonder die C beïnvloedt het afstemmen van de uitgangskring bovendien de ingangskring.  Bij het indraaien van de trimmer zie je de output helemaal teruglopen.  De zaak wordt ook veel stabieler hierdoor. 

Butterfly toegepast ivm plaatafstand 

In het midden de buistrimmer Cn. 

Verloopvoetje voor PL95 

resultaten per buis:

PL84 10 Watt uit 225 v 65 mA rendement 68%

PL84 2e -12 Watt uit 220 v 75 mA rendement 73%                                                                                        18 Watt uit 285 v 90mA rendement 70%.

EL84 10 watt uit 220 v 75 mA. Deze kan in klasse C werken met automatisch negatief.

UL84 10 watt uit 220 v 78 mA

EL95 6 watt uit 240 v 45 mA daartoe heb ik verloopvoetje gemaakt. De ingangspoel moest hierbij 2 windingen meer hebben. Omdat de ingangscapaciteit kleiner is. En Cn minder ingedraaid.

Tips bij het bouwen: begin met de ingangskring.  Zonder aangesloten hoogspanning. Het stuurrooster kun je als een diode naar aarde beschouwen.  Hierdoor is simpel de negatieve spanning te meten die ontstaat. De instuur SWR moet daarbij in de buurt van 1:1 zijn. Wanneer dit niet lukt, betekent dit dat de spoel te groot of te klein is. Men kan even een signaal op 68 of bijvoorbeeld. 72 mhz insturen en dan vaststellen te klein danwel te groot.

18 watt output, dit kan de buis net aan.

145 Mhz mogelijk ? 

Dat heb ik getest. Aan het stuurrooster bleek een kleine nauwkeurige hairpin naar massa vereist. Zie foto. En uitgangstrimmer vervangen door een butterfly van 2x 8 pF. Die heb ik laten zitten bij het terugzetten op 70 Mhz.

PL84 8 watt uit 230 v 75 mA. Er moest wel zo'n 4 watt ingestuurd worden. Dus efficiënt is dat niet. 

 

Breedband ontvangstdipool antenne 48 tot 108 Mhz.

 Een breedbandige dipool kan handig zijn. Een standaard dipool heeft immers slechts beperkte bandbreedte. 

Hierbij de beschrijving van een ontvangstdipool, die afstembaar is van ca.48 t/m 108 mhz. 

Ik ben uitgegaan van een dipool van 2x 140 cm. Aan iedere helft bevinden zich 2x BB640 parallel in serie. De maximum capaciteit is nu 2x 70 = 140 pF per helft.

Ofwel zo'n 23 ohm reactantie op 50 mhz.

Bij 30 volt wordt dit 6 pF. Tot zo'n 60 mhz is de impedantie nog werkbaar; zo'n 100 ohm daarboven neemt deze snel toe. De dipool is af te stemmen tot 108 mhz. Bij die laatste frequentie is hij wel ohms, maar met een heel hoge impedantie. Een hele golf dipool.  Zo'n 800 a 1200 ohm, afhankelijk de buis dikte.

Hiervoor is een oplossing. Dat is aanvullende een LC combinatie. Een BB640 varicap in serie met de ingang en van daaruit een spoel van 250 nH naar de 'minpool' . Deze LC combinatie werkt hoofdzakelijk voor de hoogste frequenties. Tussen 55 en 70 mhz dienen beide spanningen te worden ingesteld.

Bij lage frequenties stem je meest met de serie varicaps af. Bij hoge meest met de LC combinatie.

Hiermee kan er van  50 of 75 ohm omhoog getransformeerd worden. Op 70 Mhz is de swr 1:1 in te stellen. (Dit met 500 mW), de varicaps verdragen niet veel meer.

Door een combinatie van instellingen is over het hele bereik aanpassing mogelijk.

Een test gedaan met de FM zenders vanuit Langenberg. (Deze werken tussen 88,8 en 106,7 mhz. ) .Dat werkt prima. Vergelijking met een standaard FM omroep dipool gaf hetzelfde S getal.

Er kan nog director of reflector toegevoegd worden met in het midden een varicap. Dit is echter beperkt in verstemming tot 25 % boven de ontwerpfrequentie. 

Ook voor andere frequentiebereiken is dit mogelijk. Voor 25 tot 50 mhz moeten dan 2x 4 + 2 varicaps toegepast worden. De spoel wordt dan 500 nH en de dipool uiteraard ongeveer tweemaal zolang, 2x 280 cm.

Schema van een afstembare dipool met 2x2 varicaps. De DC spanning van 0 tot 30 volt gaat via de coax kabel.

Op hogere frequenties is de impedantie echter heel hoog.

Nu met extra LC filter. Met een tweede DC spanning wordt de vijfde varicap geregeld.

Hiermee wordt de ingangsimpedantie omhoog getransformeerd.

De ontkoppel condensator is nu niet meer nodig. En ook een weerstand vervalt. Er zijn 2 varicaps in serie met de dipool getekend. Dit zijn er echter 2x2 parallel. Het afstembereik is groot. Bijv. op 50 mhz vormt een dergelijke spoel met 40 pF een parallelkring. Dus een handige bijkomstigheid.

De aansluitdoos. Het mantelstroomfilter voorkomt mantelstromen. 

Hier de antenne met afstembaar tweede element van 2.70 m breed.

Deze is zowel als director als reflector te gebruiken. Van 48 tot 57 mhz als director. Van 53 tot 62 mhz als reflector,

Men kan ook een korter element gebruiken, bijv. 150 cm voor de FM.

 

De 

Experimentele 3 elements yagi antenne voor 2 meter band met motor afstemming

 Door de reflector te voorzien van een afstem C in het midden, wordt dit bij een bepaalde waarde een director. Een spoel verlengt, dus een C verkort. Om dit te testen, heb ik aan beide zijdes van de dipool een 'reflector' geplaatst. In het midden zit een variable afstem C van 40 pf. Deze worden aangedreven door kleine reductiemotortjes van 6v 15 rpm. 

Er zijn 4 buisjes van 50 cm lang. Door de afstem C in het midden, komt de totale breedte op 105 cm uit.  Dat is iets meer dan een normale reflector. Omdat de  C maximaal 40 pf is, vormt deze met de aansluitdraadjes van 2 x1,5 cm een seriekring op 144 mhz. Dat is nodig want 40 pF is het maximum en je kan stellen dat ca. 3 cm draad in serie, dit weer opheft. Ca. 10 pf is vereist om -elektrisch-  te verkorten tot director. (normaal  ca. 93 cm)

Met de juiste instellingen kan de zend/ontvangrichting omgekeerd worden. Ook kan  afgestemd worden tussen ca 140 en 155 Mhz.

Alle spanningen gaan via de aansluitcoax. De ene motor werkt met positieve spanning ; de andere met negatieve. Iedere motor heeft hiertoe een diode in serie op de juiste manier. Met een smoorspoel van 1uH zijn ze ontkoppeld van RF op de coax. Zo bespaar ik een extra kabel !

Door zo'n 3 volt te gebruiken, draaien ze met een geschikte snelheid.

De antenne heb ik ca. 5 meter hoog getest. (Horizontaal en verticaal). Daarbij zie je de SWR van 1 naar ca. 3 gaan. Van een repeater kon ik de sterkte van S9 naar S0 terugregelen. De impedantie aan het aansluitpunt zakt naar een lagere waarde bij afstemming. Dat kan nog verbeterd worden.

Sommigen zullen hun  bedenkingen hebben of dit werkt, maar om te ontvangen, heb ik reeds goed werkende yagi's met varicaps gebouwd. Echter kun je daarmee niet zenden. Dat produceert al gauw de nodige harmonischen.

Een nadeeltje is nog dat de stand van de C s niet is te bepalen, zonder het dichtbij te bekijken, behalve dan dat de C's tweemaal door een punt gaan met dezelfde capaciteit. Ze hebben geen eindstop.

Vooralsnog kan de antenne niet permanent buiten staan. Hij is zo niet bestand tegen regen en vocht. En zeker bij verticale opstelling is het moeilijk een waterdichte behuizing toe te passen.

Detail. De asjes zijn met een m6 kroonsteen bevestigd.

Mantelstroomfilter en de C's . Er is een butterfly type òf 

                                eentje met geïsoleerde as nodig.        Stukjes snijplank zijn toegepast                                        voor de bevestiging.

Testopstelling horizontaal.

 

Remote afstembare DAB antenne 3 elements yagi met varicaps

 Na een FM en 2m versie, nu de beschrijving van een DAB yagi. Het werkt hetzelfde. Ook met BB640 's. De kleine printjes met varicap heb ik van een flinke laag bootlak voorzien. Dat is belangrijk , want  anders veroorzaakt regen of vocht al snel een afname van het bereik. Bij flinke regen zakt de frequentie met ca. 1 kanaal. Voor kan. 7a moet ik dan een iets hogere spanning op de varicaps instellen dan bij droog weer.

Door deze afstemming per element haalt de antenne zo'n 7 dBd gain over de hele band.

Hier de lengtes:

Reflector 2x 41 cm

Dipool 2x 38 cm

Director 2x 37 cm.

Afstand tussen de elementen 25 cm, maar dat is niet echt kritisch.

De resultaten zijn leuk. Zwakke muxen zijn slechts hoorbaar na nauwkeurige afstemming. Zoals bijv. Kan. 7A Zuid, 9b antenne DE en Noord west 9D. Ieder kanaal moet dan opnieuw afgestemd worden

Dit omdat bij DAB een verschil van 1. dB kan betekenen ontvangst of geen ontvangst. Dit speelt veel minder op de FM band . Bij het afregelen bekijk ik het S getal eerst op mijn R 7000 ontvanger. Dit moet minimaal S 4 a 5 zijn voor ontvangst. Hierna regel ik op minimale error op mijn DAB radio. Soms komt de beste ontvangst niet helemaal overeen met een maximaal S getal. Zal te maken hebben met meerdere zenders óf het tegelijk ontvangen van meerdere zenders van die MUX.

En omdat de bundel in één richting wijst, kan ook het ruis en storingsniveau minder worden.

Om de dipool meer breedbandig te maken , heb ik er nog 2x BB181 in gesoldeerd. Die zijn 2 tot 18 pF. Dipool verlengd met 2x 2 cm. Dit gaf echter nauwelijks verschil, eerder werd het bereik minder.

De DAB band is procentueel nog breder dan de FM band. Kanaal 5c en 12 b zijn ongeveer de grenzen van het bereik van de antenne. Kanaal 13 haalt hij niet, maar van kan. 6 t/m 12A gaat het heel mooi. Maar daarbuiten gaat het nog altijd beter dan een breedband antenne !

 Ik gebruik een Polytron antenneversterker PA145/211RS uit de jaren 80, maar werkt nog steeds goed. Opvallend is dat ik 9D Irnsum het beste ontvang op de achterkant.

Error zo tussen 5 en 20 %. Vreemd is dat ik de director op z'n kleinst moet maken. Heeft wellicht te maken met een zo gunstig mogelijke aanpassing op de versterker. Overigens lukt dit per 29-10-2021 niet meer omdat de Duitse MUX het kanaal bezet.

Bij normale omstandigheden, ontvang ik ca. 16 muxen. Dat zijn 5A, 5C, 5D, 6A, 6B, 7A, 7B, 7D, 8A, 8B, 9B, 9D, 10A, 10B, 11C, 11D en 12C.

Later heb ik nog een zes elements versie gemaakt. Deze werkt nog iets beter. Iets meer richteffect en gain. Ook valt op dat op een ongebruikt kanaal een veel lagere achtergrond qrm niveau heerst.

De directors zijn respectievelijk 2x35, 2x33,5 , 2x33 en 2x 32,5 cm. De andere elementen hetzelfde als bij de 3 elements versie. Het effect van afstemming is wel duidelijk minder dan bij de eerste drie elementen. Men zou deze de afmeting kunnen geven voor het hoogste kanaal en geen afstemming toepassen. Dat scheelt in het constructiewerk.

Mantelstroom filter met 4 wdg RG 174 op 5/8 buis

Aan weerszijden heeft de dipool een BB640.  

Boeket Mein NRW op 9D. Zes zenders komen binnen.

ENGLISH:

After an FM and 2m version, now the description of a DAB yagi. It works the same. By placing varactors in the middle of the elements, we can reduce their electrical length. So each element can be tuned and we can achive maximum gain for the channel, we wish. About 7 dBd for a 3 elements. It also workes with BB640's. 

It's in fact a yagi for channel 5 of which the element lengths can be electronically reduced by lowering the capacity of the varactors. The sizes are somewhat smaller because there are some wires to connect the varactors. They lengthen the elements somewhat.

 From channel 8 till 10 it's possible to receive on the backside of the antenna.

Here are the lengths:

Reflector 2x 41 cm

Dipole 2x 38 cm

Director 2 x 37 cm.

2nd director 2 x 35 cm

3rd director 2 x 34 cm

The results are nice. Weak muxes are only audible after tuning. Like ch.

 Kan. 10A from NDR Lingen.

In percentage terms, the DAB band is even wider than the FM band. Channels 5b and 12b are approximately the limits of the range. From can. 6 to 11 works very well. But beyond that it is still better than a wideband antenna !

Mantle flow filter with 4 wdg RG 174 on 5/8 tube.

The dipole has a BB640 on either side. I'm using a low noise Televes masthead pre amp.

5 elements version

Tuning box with six potmeters

Screen shot of Qirx

Six elements version